Γνωστική συμπεριφορική Θεραπεία

Γενικά:

• Είναι μία σύντομη ψυχολογική θεραπεία που εστιάζει στο παρόν και στο ρόλο που παίζουν οι σκέψεις, τα συναισθήματα και η συμπεριφορά μας στις καθημερινές δυσκολίες. Δηλαδή, ο τρόπος που βλέπουμε τις καταστάσεις (σκέψεις) επηρεάζει το πώς νιώθουμε (συναισθήματα), και το πώς αντιδρούμε σε αυτές (συμπεριφορά).
• Αποτελεί μία πολύ αποτελεσματική μέθοδο θεραπείας, όπως δείχνουν οι έρευνες, και το ίδιο αποτελεσματική με τη φαρμακοθεραπεία σε διαταραχές όπως η κατάθλιψη και το άγχος.
• Μπορεί να εφαρμοστεί για την αντιμετώπιση διαφόρων προβλημάτων, όπως το άγχος, οι φοβίες, ο πανικός, ο θυμός, οι έμμονες ιδέες, η κατάθλιψη, προβλήματα στο ζευγάρι, προβλήματα παιδιών και εφήβων, η βουλιμία, η ανορεξία κ.α.

Εκτίμηση και θεραπευτικό πλάνο:

• Στην αρχή θα λάβω ένα ιστορικό για να έχω μία πλήρη εικόνα του τι ακριβώς συμβαίνει, ενώ μπορεί να συμπληρώσουμε και κάποια απλά ερωτηματολόγια που θα με βοηθήσουν να κατανοήσω όσο πιο γρήγορα γίνεται το πρόβλημα.
• Θα θέσουμε μαζί τους βασικούς στόχους της θεραπείας και θα ορίσουμε τη συχνότητα των συναντήσεων, πάντα με γνώμονα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και τη βαρύτητα του προβλήματος.
• Θα γίνει μία εκπαίδευση στα βασικά σημεία των συγκεκριμένων προβλημάτων που μας απασχολούν, καθώς και στους συγκεκριμένους τρόπους με τους οποίους αντιμετωπίζονται.

Οι συναντήσεις:

• Συνήθως, θα βρισκόμαστε μία φορά την εβδομάδα και η συνάντησή μας θα διαρκεί περίπου 60 λεπτά.
• Στις συναντήσεις θα καθορίζουμε τα θέματα που θέλουμε να συζητήσουμε (ατζέντα), θα ανασκοπούμε θέματα από προηγούμενες συναντήσεις και τη δουλειά για το σπίτι, θα ελέγχουμε την πορεία της θεραπείας και θα καθορίζουμε νέα δουλειά για το σπίτι.
• Στόχος μας θα είναι η επίλυση των προβλημάτων, κι όχι τα παράπονα γύρω από αυτά.
• Θα γίνεται εκπαίδευση σε συγκεκριμένες τεχνικές που βοηθούν στην υιοθέτηση ενός πιο ρεαλιστικού τρόπου σκέψης και πιο αποτελεσματικών συμπεριφορών ώστε να μπορούμε να πετύχουμε τους στόχους μας και να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματά.
• Είναι σημαντικό να υπάρχει άνεση και ειλικρίνεια στις συναντήσεις μας σχετικά με τα προβλήματα που σε απασχολούν ώστε να μπορώ να καταλάβω τι βοηθά και τι όχι.

Ασκήσεις αυτοβοήθειας ανάμεσα στις συνεδρίες («δουλειά για το σπίτι»):

• Όταν ξεκινάς προπόνηση με ένα προσωπικό γυμναστή συνήθως παίρνεις ένα οδηγό ασκήσεων για το πώς θα γυμνάζεσαι όταν ο γυμναστής δεν είναι εκεί.
• Στη γνωστική συμπεριφορική θεραπεία ο στόχος μας δεν είναι να είμαστε καλά και να λύνουμε τα προβλήματα μόνο στις συναντήσεις, αλλά να μπορούμε να εφαρμόσουμε αυτά που μαθαίνουμε και στην καθημερινή ζωή.
• Έρευνες δείχνουν ότι τα άτομα που πραγματοποιούν τη δουλειά στο σπίτι βελτιώνονται πιο γρήγορα και παραμένουν καλά για μεγάλο χρονικό διάστημα.
• Οι ασκήσεις αυτές μπορεί, μεταξύ άλλων, να περιλαμβάνουν τον έλεγχο της διάθεσης, των σκέψεων και των συμπεριφορών, κάποιες προγραμματισμένες δραστηριότητες, την αμφισβήτηση των αρνητικών σκέψεων, συλλογή πληροφοριών, συγκεκριμένες αλλαγές στον τρόπο επικοινωνίας με τους άλλους κ.α.

Η ολοκλήρωση της θεραπείας:

• Θα αξιολογήσουμε το κατά πόσο οι περισσότεροι στόχοι που θέσαμε έχουν επιτευχθεί και τα αρνητικά συμπτώματα έχουν μειωθεί ικανοποιητικά.
• Θα κάνουμε μία γενική επανάληψη των βασικών σημείων της θεραπείας δίνοντας βάση στις τεχνικές που βοήθησαν περισσότερο, θα συζητήσουμε για την αντιμετώπιση ενδεχόμενων μελλοντικών προβλημάτων και θα ολοκληρώσουμε τη θεραπεία.
• Πάντα θα υπάρχει η δυνατότητα κάποιας επαναληπτικής συνάντησης σε περίπτωση που χρειάζεται επιπλέον υποστήριξη.
• Η ατομική προσπάθεια και κινητοποίηση είναι καταλυτική για την πορεία της θεραπείας.
• Ο τελικός μας στόχος είναι να αποκτηθούν όλα τα απαραίτητα εφόδια, ώστε να γίνουμε στο τέλος ο θεραπευτής του εαυτού μας.

Ατομικά, δηλαδή οι συναντήσεις γίνονται κυρίως με το άτομο που παρουσιάζει την ενόχληση ή το πρόβλημα, το οποίο και αναλαμβάνει την κύρια ευθύνη της προσπάθεια. Σπάνια μπορεί να συμμετέχουν, αν χρειαστεί, κι άλλα άτομα, όπως συγγενείς ή κοντινά πρόσωπα, μόνο για υποστήριξη ή εκπαίδευση.

Σε ζευγάρια, όπου οι συναντήσεις γίνονται και με τα δύο μέλη του ζευγαριού, εκτός από την πρώτη συνάντηση όπου γίνεται σπαστά (πρώτα ο ένας, μετά ο άλλος και στο τέλος και οι δύο μαζί) ώστε να γίνει μία πληρέστερη λήψη ιστορικού

Σε γονείς, όπου οι συναντήσεις γίνονται και με τους δύο γονείς, εκτός από την πρώτη συνάντηση όπου γίνεται σπαστά (πρώτα ο ένας, μετά ο άλλος και στο τέλος και οι δύο μαζί) ώστε να γίνει μία πληρέστερη λήψη ιστορικού.

Σε παιδιά και εφήβους, όπου όσο πιο μικρό ηλικιακά είναι το παιδί, τόσο μεγαλύτερη είναι η συμμετοχή των γονέων. Για παιδιά κάτω των 7 ετών τα ραντεβού γίνονται κυρίως με τους γονείς με μικρότερη συμμετοχή του ίδιου του παιδιού.

Ομαδικά, όπου οι συναντήσεις γίνονται με 2 και παραπάνω άτομα ταυτόχρονα, τα οποία εμφανίζουν παρόμοιες ενοχλήσεις και προβληματισμούς, εκτός από την πρώτη συνάντηση, όπου γίνεται ξεχωριστή ατομική λήψη ιστορικού

Online, όπου οι συναντήσεις γίνονται μέσω του διαδικτύου και συγκεκριμένα μέσω του προγράμματος skype.